उजनी बाँध (Ujjani Dam), जिसे भीमा बाँध (Bhima Dam) और भीमा सिंचाई परियोजना (Bhima Irrigation Project) भी कहा जाता है, भारत के महाराष्ट्र राज्य के सोलापुर ज़िले के उजनी गाँव में भीमा नदी पर स्थित एक बाँध है। भीमा कृष्णा नदी की एक प्रमुख उपनदी है।[1][2][3][4]

उजनी बाँध
Ujani Dam
भीमा बाँध
उजनी बाँध से नदी का दृश्य
उजनी बाँध is located in महाराष्ट्र
उजनी बाँध
महाराष्ट्र में बाँध की अवस्थिति
स्थानउजनी, माढा तालुका, सोलापुर ज़िला, महाराष्ट्र
निर्देशांक18°04′26″N 75°07′12″E / 18.07389°N 75.12000°E / 18.07389; 75.12000निर्देशांक: 18°04′26″N 75°07′12″E / 18.07389°N 75.12000°E / 18.07389; 75.12000
निर्माण आरम्भ1969
आरम्भ तिथिजून 1980
निर्माण लागत₹ 8329.585 करोड़ (1983–84)
स्वामित्वमहाराष्ट्र सरकार
संचालकजल संसाधन विभाग, महाराष्ट्र सरकार
बाँध एवं उत्प्लव मार्ग
प्रकारमिश्रित सामग्री
घेरावभीमा नदी
~ऊँचाई56.4 मी॰ (185 फीट)
लम्बाई2,534 मी॰ (8,314 फीट)
चौड़ाई (शिखा)6.7 मी॰ (22 फीट)
बांध आयतन3,320,000 मी3 (4,340,000 घन गज)
उत्प्लव मार्ग प्रकारकॉंक्रीट
उत्प्लव मार्ग क्षमता15,717 m3/s (555,000 घन फुट/सेकंड)
जलाशय
कुल क्षमता3,140,000,000 मी3 (2,550,000 acre⋅ft)
सक्रिय क्षमता1,440,000,000 मी3 (1,170,000 acre⋅ft)
असक्रिय क्षमता1,802,000,000 मी3 (1,461,000 acre⋅ft)
जलग्रह क्षेत्र14,850 कि॰मी2 (1.598×1011 वर्ग फुट)
सतह क्षेत्रफ़ल337 कि॰मी2 (3.63×109 वर्ग फुट)
पावर स्टेशन
संचालकमहाराष्ट्र सरकार
स्थापित क्षमता12 मेगावॉट
्वार्षिक उत्पादन105 GWh आरम्भिक वर्ष, सिंचाई के विकास के बाद 21 GWh

इन्हें भी देखें संपादित करें

/ उजनी बांध का बहुत महत्व है

उजनी बांध से बिजली बनाई जाएगी== सन्दर्भ ==

  1. "Salient Features of Ujjani Project – Cada:Solapur". Solapurcada.org. मूल से 26 मार्च 2012 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 27 June 2011.
  2. "National Register of Large Dams" (PDF). Maharashtra: Ujjini Dam. Central water Commission, Government of India. मूल (PDF) से 21 July 2011 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 30 June 2011.
  3. "Irrigation". Major Irrigation Works. The Gazetteers Department, Government of Maharashtra.
  4. "Major Existing Water Resources Projects in the Krishna Basin". Bhima Irrigation Project. Hydrology and Water Resources Information System for India. मूल से 17 फ़रवरी 2013 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 1 July 2011.