जसवंत सागर बांध

बिलाड़ा तहसील में बांध

जसवंत सागर बांध [1] जोधपुर जिले की बिलाड़ा तहसील के पिचियाक [2] गांव में है। इस बांध का निर्माण महाराजा जसवंत सिंह ने 1892 में करवाया था [3] इस बांध का निर्माण आस पास के गांवों को सिंचाई व्यवस्था के उद्देश्य से किया गया था। [4] यह बांध सिंचाई के रूप में आस पास के गांवों के लिए वरदान साबित हुआ है और स्थानीय किसान इस बांध के पानी से सब्जियां उगाते हैं। [5]

जसवंत सागर बांध
जसवंत सागर बांध is located in राजस्थान
जसवंत सागर बांध
राजस्थान में जसवंत सागर बांध की स्थिति
जसवंत सागर बांध is located in भारत
जसवंत सागर बांध
जसवंत सागर बांध (भारत)
आधिकारिक नामजसवंत सागर बांध
स्थानपिचियाक, बिलाड़ा तहसील, राजस्थान
निर्देशांक26°13′36.5″N 73°41′34.4″E / 26.226806°N 73.692889°E / 26.226806; 73.692889
उद्देश्यसिंचाई
स्थितिप्रचालन में
निर्माण आरम्भ1892
संचालकजल स्रोत विभाग, राजस्थान
बाँध एवं उत्प्लव मार्ग
प्रकारArch dam
घेरावलूणी नदी
~ऊँचाई23.8 मीटर (78 फीट)
लम्बाई143 मीटर (469 फीट)
जलाशय
कुल क्षमता2,898,000,000 cubic metres (102.36 tmc ft)
सक्रिय क्षमता1,566,520,000 क्यूबिक मीटर
जलग्रह क्षेत्र242 कि॰मी2 (93 वर्ग मील) (intercepted)
सतह क्षेत्रफ़ल198.29 कि॰मी2 (2.1344×109 वर्ग फुट)

सन्दर्भ संपादित करें

  1. Jain, Sampat (2002). Public Interest Litigation (अंग्रेज़ी में). Deep & Deep Publications. आई॰ऍस॰बी॰ऍन॰ 978-81-7629-415-7.
  2. Sharma, Prof Dipak. SOUVENIR of 2nd International Science Congress (ISC-2012) (अंग्रेज़ी में). International E Publication. आई॰ऍस॰बी॰ऍन॰ 978-93-83520-33-6.
  3. Rawat, Mamta; Dookia, Sumit; Sivaperuman, Chandrakasan (2015-01-28). Aquatic Ecosystem: Biodiversity, Ecology and Conservation (अंग्रेज़ी में). Springer. आई॰ऍस॰बी॰ऍन॰ 978-81-322-2178-4.
  4. "ग्यारह साल से सूखा पड़ा है जोधपुर जिले का सबसे बड़ा जसवंत सागर बांध | Jaswant Sagar dam is dry from eleven years". Patrika News. 2019-06-16. अभिगमन तिथि 2023-02-13.
  5. "Jaswant Sagar Dam Jodhpur - Jaswant Sagar Dam of Jodhpur - Jaswant Sagar Dam Rajasthan". www.jodhpurindia.net. अभिगमन तिथि 2023-02-13.