"नेपाल": अवतरणों में अंतर

पंक्ति 129:
 
[[नेपाल की संस्कृति]] [[तिब्बत]] एवं [[भारत]] से मिलती जुलती है। यहाँ की वेषभूषा, [[भाषा]] तथा [[पकवान]] इत्यादि एक जैसे ही है । नेपाल का सामान्य खाना चने की दाल, भात, तरकारी, अचार है । इस प्रकार का खाना सुबह एवम् रात में दिन में दोनो जून खाया जाता है । खाने में चिवड़ा और चाय का भी चलन है । मांस मछली तथा अंडा भी खाया जाता है । हिमालयी भाग में गेहूँ, मकई , कोदो, आलु आदि का खाना और तराई में गेहूँ की रोटी का प्रचलन है । कोदो के मादक पदार्थ तोङ्गबा, छ्याङ, रक्सी आदि का सेवन हिमालयी भाग में बहुत होता है । नेवार समुदाय अपने विशेष किस्म के नेवारी परिकारों का सेवन करते हैं।
 
== शिक्षा ==
नेपालमे आधुनीक शिक्षाका शुरूवात राणा प्रधानमन्त्री जंग बाहदुर राणाकी बेलायत यात्रा केबाद सन् 1982 मा स्थापीत दरबार हाइस्कुल (हाल रानीपोखरी किनार अवस्थित भानु मा.बि। )हुवा था, इससे पहले नेपालमे कुछ धर्मशास्त्रीय दर्सनमे आधारीत शिक्षामात्र दियाजाता था । आधुनीक शिक्षाका शुरूवात 1982 मा होतेहुवे भि यह आम नेपाली जनताके लिए सर्वशुलभ नहीथा । लेकिन देशके बिभिन्न भागमे कुछ बिधालय दरवार हाइस्कुलकी शुरूवात के बाद खुलना शुरूहुए । लेकीन नेपालमे पहिला उच्च शिक्षा केन्द्र काठमान्डौमे राहहुवा त्रिचन्द्र क्याम्पस है । राणा प्रधानमन्त्री चन्द्र सम्सेर ने अपने साथ राजा त्रिभुवनका नाम जोडके इस क्याम्पसका नाम राखाथा । यह क्याम्पसके स्थापना बाद नेपालमे उच्च शिक्षा आर्जन बहुत सहज होगयाथता लेकीन सन 1959 तक भि देश मे एकभी विश्वविधालय स्थापना हो नही सकाथा राजनितीक परिवर्तन पस्चात राणा शासन मुक्त देशने अन्तत 1959मे त्रिभुवन विश्वविधालयकी स्थापना किया ।उसकेबाद महेन्द्र संस्कृतके साथ अन्य विश्वविधालय खुलते गए । हालहीमे मात्र सरकारने ४ थप विश्वविधालय भि स्थापना करनेका घोषणा किया है । नेपालकी शिक्षा का सबसे मुख्य योजनाकार शिक्षामन्त्रालय है उसके इलावा शिक्षा विभाग, पाँच क्षेत्रीय शिक्षा निर्देसनालय, पचहतर जिल्ला शिक्षा कार्यालय, परिक्षा नियन्त्रण कार्यालय सानोठिमी, उच्चमाध्यामीक शिक्षा परिषद,पाठ्यक्रम बिकास केन्द्र, बिभिन्न विश्वविधालयके परिक्षा नियन्त्रण कार्यलय लगायत नेपालकी शिक्षाका बिकास बिश्तार तथा नियन्त्रणके क्षेत्रमा कार्यरत है हरू समेत रहेका छ
 
नेपालके विश्वविधालय
 
'''[[त्रिभुवन विश्वविधालय]] '''
 
 
'''[[महेन्द्र संस्कृत विश्वविधालय]] (हाल नेपाल संस्कृत बनायागाया है )'''
 
 
 
'''[[काठमाडौं विश्वविधालय]]'''
 
 
 
'''[[पुर्वान्चल विश्वविधालय]]'''
 
 
'''[[पोखरा विश्वविधालय]]'''
 
 
'''[[लुम्वीनी विश्वविधालय]]'''
 
 
'''[[नेपाल कृषी तथा वन विश्वविधालय]]'''
 
 
'''[[मध्यपस्चिमाञ्चल विश्वविधालय]]'''
 
 
'''सुदुरपस्चीमाञ्चल विश्वविधालय'''
 
 
'''खुल्ला विश्वविधालय'''
 
 
== श्वास्थ ==
नेपालमे बहुत पहिले से आयुर्वेद प्राकृतीक चिकित्सा पद्धती उपयोगमे था बैध और परंपरागत चिकित्सक गाँउघर सहरोमे श्वास्थ सेवा पहुचाते थे, उनलोगोका औसधीके श्रोत नेपालके हिमाल से तराइ तक मिलनेवाले जडीबुटी हि होते थे । आधुनीक चिकित्सा पद्धतीकी शुरूवात राणा प्रधानमन्त्री जंगवाहादुर राणाकी बेलायत यात्राके बाद दरवार के अन्दर शुरूहुवा लेकीन नेपालमे आधुनीक चिकित्सा संस्थाकी रूपमे राणा प्रधानमन्त्री वीर सम्सेरकी वक्तमे काठामाण्डौमे सन १८८९ मे स्थापित वीर अस्पतालही है ततपस्चात चन्द्र समसेर वक्तमे स्थापीत त्रिचन्द्र सैनीक अस्पतालहै हाल [[नेपालक हस्पताल]] मे सामन्यतया आयुर्वेद,प्रकृतीक चिकीत्सा तथा आधुनीक चिकीत्सा करके सरकारी सेवा विधमान हे ।
 
 
== सेना तथा सुरक्षा अंग ==
 
नेपालमे [[नेपाली सेना]],[[नेपाली सैनिक विमान सेवा]],[[नेपाल ससस्त्र प्रहरी बल]],[[नेपाल प्रहरी]],[[नेपाल ससस्त्र वनरक्षक]] तथा [[राष्ट्रीय अनुसन्धान विभाग नेपाल]] गरी सस्सत्र, तथा गुप्तचर सुरक्षा निकाय रहेहै ।
 
== संदर्भ ==
"https://hi.wikipedia.org/wiki/नेपाल" से प्राप्त