"संयुक्त राष्ट्र महासभा": अवतरणों में अंतर

पंक्ति 1:
{{जानकारी
{{merge|संयुक्त राष्ट्र आम सभा|discuss=Talk:संयुक्त राष्ट्र महासभा#Merger proposal}}
|name = '''संयुक्त राष्ट्र'''<br />महासभा<br />
'''संयुक्त राष्ट्र महासभा''' (यूनाइटेड नेशंस असेंबली), [[संयुक्त राष्ट्र संघ]] की सर्वांगीण संस्था है, जिसमें संयुक्त राष्ट्र के समस्त सदस्य राष्ट्रों का सम प्रतिनिधित्व है। महासभा संयुक्त राष्ट्र के घोषणापत्र के अंतर्गत आनेवाले समस्त विषयों पर तथा संयुक्त राष्ट्र के विभिन्न अंगों की कार्यपरिधि में आनेवाले प्रश्नों पर विचार करती है और सदस्य राष्ट्रों एवं सुरक्षा परिषद् से उचित अभिस्ताव कर सकती है।
|image=UN General Assembly hall.jpg
|caption=समान्य सभा का न्यूयार्क में सम्मेलन
|mapimage= [[चित्र:UN General Assembly hall.jpg]]
|mcaption=
|मुख्यालय=मैनहैटन द्वीप, [[न्यूयॉर्क शहर]], [[न्यूयॉर्क]], [[संयुक्त राज्य]]
|सदस्य=१९२ सदस्य देश
|अध्यक्ष=समान्य सभा अध्यक्ष हया रशेद अल-खलीफ़
|भाषा=[[अरबी]], [[अंग्रेज़ी]], [[चीनी भाषा|चीनी]], [[फ़्रांसीसी]], [[रूसी]], [[स्पेनी भाषा|स्पेनी]]
|जालस्थल=http://www.un.org
}}
 
'''संयुक्त राष्ट्र महासभा''' (यूनाइटेड{{lang-en|United नेशंसNations असेंबलीGeneral Assembly}}), [[संयुक्त राष्ट्र संघ]] की सर्वांगीण संस्था है, जिसमें संयुक्त राष्ट्र के समस्त सदस्य राष्ट्रों का सम प्रतिनिधित्व है। महासभा संयुक्त राष्ट्र के घोषणापत्र के अंतर्गत आनेवाले समस्त विषयों पर तथा संयुक्त राष्ट्र के विभिन्न अंगों की कार्यपरिधि में आनेवाले प्रश्नों पर विचार करती है और सदस्य राष्ट्रों एवं सुरक्षा परिषद् से उचित अभिस्ताव कर सकती है।
 
यह संयुक्त राष्ट्र के पांच मुख्य अंगों में से एक है। इस सभा का हर वर्ष सब सदस्य देशों के प्रतिनिधियों के साथ सम्मेलन होता है। इन प्रतिनिधियों में से एक को अध्यक्ष चुना जाता है। क्योंकि समान्य सभा वह अकेला मुख्य अंग है जिसमें सब सदस्य देश सम्मिलित होते है, उसके सम्मेलन अधिकतर विवाद के मंच होते है।
 
== विवरण ==
आम सभा बाकायदा, विशेष, और आपात अधिवेशन में मिलती है। बाकायदा अधिवेशन सितंबर के तीसरे मंगलवार को आयोजित होती है, और दिसंबर में थोड़ी देर के लिए रुकती है । अगले वर्ष, यदि आवश्यकता पड़े, तो आम सभा फ़िर से आयोजित होती है और यह अधिवेशन सितंबर में, दूसरे अधिवेशन के एक दिन पहले, समाप्त होती है । हर अधिवेशन के तीन महीने पहले सभा का अध्यक्ष चुना जाता है (२००३ तक, अध्यक्ष अधिवेशन के पहले सम्मेलन में चुना जाता था)। आरंभिक दो सप्ताहों के लिए, समान्य विवाद जारी रहते है, जिसमें महासचिव और अध्यक्ष के बाद हर प्रतिनिधि को सभा के सामने व्याख्यान देने का अवसर दिया जाता है।
 
आम सभा के विशेष अधिवेशन [[सुरक्षा परिषद]] या सभा के बहुमत के अनुरोध द्वारा आयोजित की जा सकती है ।
 
महत्वपूर्ण प्रश्नों (जैसे शांति और सुरक्षा के लिए सिफ़ारिश, संयुक्त राष्ट्र के अंगों के सदस्यों की चुनाव, आर्थिक निर्णय, सदस्यों के प्रवेश, निष्कासन, आदि के निर्णय) के निर्णय दो तिहाई बहुमत के अनुसार होते है। बाकी के निर्णय साधारण बहुमत के अनुसार लिए जाते है । हर एक सदस्य को एक मत मिलता है ।
 
१९८० के आस-पास, आम सभा विकासशील राष्ट्रों और विकसित राष्ट्रों के बीच के विवाद की जगह बन गई । सभा के दो तिहाई से अधिक सदस्य विकासशील राष्ट्रों के है, और इस लिए विकासित राष्ट्रों के पास आम सभा में संख्या बल की दृष्टि से अधिक शक्ति नहीं है।
 
==महासभा के प्रमुख विचारणीय विषय==
Line 32 ⟶ 55:
 
महासभा ने पिछले वर्षों में विश्व की विभिन्न जटिल समस्याओं पर विचार किया और कोरिया, ग्रीस, पैलेस्टाइन, स्पेन आदि के प्रश्न पर उचित कार्यवाही की। 1959 में [[ब्रिटेन]], [[फ्रांस]] और [[इसराइल]] द्वारा स्वेज पर किए गए आक्रमण को रोकने में महासभा सफल हुई। महासभा को प्राप्त सफलताओं एवं असफलताओं के आधार पर इसका मूल्यांकन करना उचित न होगा। यद्यपि महासभा के निर्णय सदस्यों के लिए आदेशात्मक नहीं है, तथापि विश्व इतिहास की सर्वाधिक प्रतिनिधि संस्था होने के नाते अंतरराष्ट्रीय शांति एवं सहयोग की स्थापना के लिए उसका महत्वपूर्ण स्थान निर्विवाद है।
 
{{संयुक्त राष्ट्र}}
 
[[श्रेणी:विश्व]]
[[श्रेणी:संगठन]]
 
[[als:Generalversammlung der Vereinten Nationen]]
[[ar:الجمعية العامة للأمم المتحدة]]
[[arz:الجمعيه العامه للامم المتحده]]
[[az:Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Məclisi]]
[[be:Генеральная Асамблея ААН]]
[[be-x-old:Генэральная Асамблея ААН]]
[[bg:Общо събрание на ООН]]
[[bs:Generalna skupština UN-a]]
[[ca:Assemblea General de les Nacions Unides]]
[[cs:Valné shromáždění OSN]]
[[da:FN's generalforsamling]]
[[de:Generalversammlung der Vereinten Nationen]]
[[el:Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών]]
[[en:United Nations General Assembly]]
[[eo:Ĝenerala Asembleo de Unuiĝintaj Nacioj]]
[[es:Asamblea General de las Naciones Unidas]]
[[eu:Nazio Batuen Batzar Nagusia]]
[[fa:مجمع عمومی سازمان ملل متحد]]
[[fi:Yhdistyneiden kansakuntien yleiskokous]]
[[fr:Assemblée générale des Nations unies]]
[[frp:Assemblâ g·ènèrala de l’ONU]]
[[gl:Asemblea Xeral das Nacións Unidas]]
[[he:העצרת הכללית של האומות המאוחדות]]
[[hr:Opća skupština Ujedi­njenih naroda]]
[[hu:Az Egyesült Nemzetek Szervezete Közgyűlése]]
[[hy:Միացյալ ազգերի կազմակերպության գլխավոր ասամբլեա]]
[[id:Majelis Umum Perserikatan Bangsa-Bangsa]]
[[is:Allsherjarþing Sameinuðu þjóðanna]]
[[it:Assemblea generale delle Nazioni Unite]]
[[ja:国際連合総会]]
[[jv:Sidang Umum PBB]]
[[ka:გაეროს გენერალური ასამბლეა]]
[[kk:Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясы]]
[[ko:국제 연합 총회]]
[[la:Communis Conventus Consociationis Nationum]]
[[lt:Jungtinių Tautų Generalinė Asamblėja]]
[[lv:ANO Ģenerālā Asambleja]]
[[mk:Генерално собрание на ООН]]
[[ms:Perhimpunan Agung Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu]]
[[my:ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ]]
[[ne:संयुक्त राष्ट्र महासभा]]
[[nl:Algemene Vergadering van de Verenigde Naties]]
[[no:FNs generalforsamling]]
[[pl:Zgromadzenie Ogólne ONZ]]
[[pt:Assembleia Geral das Nações Unidas]]
[[ro:Adunarea Generală a Națiunilor Unite]]
[[ru:Генеральная Ассамблея ООН]]
[[sh:Generalna skupština Ujedinjenih naroda]]
[[simple:United Nations General Assembly]]
[[sk:Valné zhromaždenie Organizácie Spojených národov]]
[[sl:Generalna skupščina OZN]]
[[sr:Генерална скупштина Организације уједињених нација]]
[[sv:FN:s generalförsamling]]
[[ta:ஐக்கிய நாடுகள் பொதுச் சபை]]
[[th:สมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติ]]
[[tr:Birleşmiş Milletler Genel Kurulu]]
[[uk:Генеральна Асамблея ООН]]
[[vi:Đại Hội đồng Liên Hiệp Quốc]]
[[wa:Assimblêye djeneråle di l' ONU]]
[[zh:联合国大会]]
[[zh-yue:聯合國大會]]