"यूनानी वर्णमाला": अवतरणों में अंतर

No edit summary
No edit summary
पंक्ति 1:
{{ग्रीक वर्णमाला}}
:''यहाँ [[ग्रीक अक्षर]] अनुप्रेषित हैं।
 
'''यूनानी वर्णमाला''' (Greek alphabet) चौबीस अक्षरों की वर्ण व्यवस्था है जिनके प्रयोग से [[यूनानी भाषा]] को आठवीं सदी ईसा-पूर्व से लिखा जा रहा है। प्रत्येक [[स्वर]] एवं [[व्यंजन]] लिए पृथक चिन्ह वाली यह पहली एवं प्राचीनतम [[वर्णमाला]] है।<ref name="Blackwell">{{cite book|last=Coulmas|first=Florian|title=The Blackwell Encyclopedia of Writing Systems|year=1996|publisher=Blackwell Publishers Ltd.|location=Oxford|isbn=0-631-21481-X}}</ref> यह वर्णमाला [[फ़ोनीशियाई वर्णमाला]] से उत्पन्न हुई थी और [[यूरोप]] की कई वर्ण-व्यवस्थाएँ इसी से जन्मी हैं। [[अंग्रेज़ी]] लिखने के लिये प्रयुक्त [[रोमन लिपि]] तथा [[रूसी भाषा]] लिखने के लिए प्रयोग की जाने वाली [[सीरिलिक वर्णमाला]] दोनों यूनानी लिपि से जन्मी हैं। दूसरी शताब्दी ईसापूर्व के बाद गणितज्ञों ने यूनानी अक्षरों को अंक दर्शाने के लिए भी प्रयोग करना शुरू कर दिया।<ref name="Blackwell"/> यूनानी वर्णों का प्रयोग विज्ञान के कई क्षेत्रों में किया जाता है, जैसे [[भौतिकी]] में [[रासायनिक तत्व|तत्वों के नाम]], [[बायर नामांकन|सितारों के नाम]], बिरादरी एवं साथी सम्प्रदाय के नाम, [[उष्णकटिबन्ध|ऊष्ण कटिबन्धीय चक्रवातों के नाम]] के लिए।
 
{| border=0 cellpadding=5 cellspacing=0 valign=top class=Unicode style="border-collapse:collapse;border:1px solid #999;text-align:center; font-family:Lucida Grande, Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, sans-serif;"
|-
! colspan=8 style="font-family:inherit; font-weight:normal;" | '''यूनानी वर्ण'''
|- valign=top bgcolor=#f8f8f8
| width=12% | <big>Α</big><br /><small>अल्फा</small>]]
| width=12% | <big>Β</big><br /><small>बीटा</small>]]
| width=12% | <big>Γ</big><br /><small>गामा</small>]]
| width=12% | <big>Δ</big><br /><small>डेल्टा</small>]]
| width=12% | <big>Ε</big><br /><small>एप्सिलन</small>]]
| width=12% | <big>Ζ</big><br /><small>जीटा</small>]]
| width=12% | <big>Η</big><br /><small>एटा</small>]]
| width=12% | <big>Θ</big><br /><small>थीटा</small>]]
|- valign=top
| <big>Ι</big><br /><small>आयोटा</small>]]
| <big>Κ</big><br /><small>कप्पा</small>]]
| <big>Λ</big><br /><small>लैम्डा</small>]]
| <big>Μ</big><br /><small>म्यू</small>]]
| <big>Ν</big><br /><small>न्यू</small>]]
| <big>Ξ</big><br /><small>जाई</small>]]
| <big>Ο</big><br /><small>ओमिक्रान</small>]]
| <big>Π</big><br /><small>पाई</small>]]
|- valign=top bgcolor=#f8f8f8
| <big>Ρ</big><br /><small>रो</small>]]
| <big>Σ</big><br /><small>सिग्मा</small>]]
| <big>Τ</big><br /><small>टाऊ</small>]]
| <big>Υ</big><br /><small>अप्सिलन</small>]]
| <big>Φ</big><br /><small>फाई</small>]]
| <big>Χ</big><br /><small>चाई</small>]]
| <big>Ψ</big><br /><small>साई</small>]]
| <big>Ω</big><br /><small>ओमेगा</small>]]
|
|- valign=top bgcolor=#f8f8f8
|}
 
== इतिहास ==