"अंधविश्वास": अवतरणों में अंतर

छो बॉट: अनावश्यक अल्पविराम (,) हटाया।
टैग: Non Hindi Contributions
पंक्ति 6:
अंधविश्वासों का सर्वसम्मत वर्गीकरण संभव नहीं है। इनका नामकरण भी कठिन है। [[पृथ्वी]] [[शेषनाग]] पर स्थित है, [[वर्षा]], गर्जन और बिजली [[इंद्र]] की क्रियाएँ हैं, भूकंप की अधिष्ठात्री एक देवी है, रोगों के कारण प्रेत और पिशाच हैं, इस प्रकार के अंधविश्वासों को प्राग्वैज्ञानिक या धार्मिक अंधविश्वास कहा जा सकता है। अंधविश्वासों का दूसरा बड़ा वर्ग है मंत्र-तंत्र। इस वर्ग के भी अनेक उपभेद हैं। मुख्य भेद हैं रोग निवारण, वशीकरण, उच्चाटन, मारण आदि। विविध उद्देश्यों के पूर्त्यर्थ मंत्र प्रयोग प्राचीन तथा मध्य काल में सर्वत्र प्रचलित था। [[मंत्र]] द्वारा रोग निवारण अनेक लोगों का व्यवसाय था। विरोधी और उदासीन व्यक्ति को अपने वश में करना या दूसरों के वश में करवाना मंत्र द्वारा संभव माना जाता था। उच्चाटन और मारण भी मंत्र के विषय थे। मंत्र का व्यवसाय करने वाले दो प्रकार के होते थे-मंत्र में विश्वास करने वाले और दूसरों को ठगने के लिए मंत्र प्रयोग करने वाले।
 
ಮೂಢನಂಬಿಕೆ ನಂಬಿಕೆ ಹೊಂದಿದೆ ಅಲೌಕಿಕ ಕಾರಣತ್ವವನ್ನು - ಒಂದು ಈವೆಂಟ್ ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಜ್ಞಾನ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಇತ್ಯಾದಿ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ , ಧರ್ಮ, ಶಕುನಗಳಂತೆ , ವಾಮಾಚಾರ, ಪ್ರೊಫೆಸೀಸ್ , ಎರಡು ಘಟನೆಗಳು - ಇಂತಹ ಲಿಂಕ್ ಯಾವುದೇ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಇಲ್ಲದೆ ಮತ್ತೊಂದು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ . [ 1 ]
 
ಮೂಢನಂಬಿಕೆ ವಿರೋಧ 17 ನೇ ಶತಮಾನದ ವಿಚಾರವಾದಿ ಬೆನೆಡಿಕ್ಟ್ ಡಿ [2] ಸ್ಪಿನೋಜಾರ ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನೋದಯದ 18 ನೇ ಶತಮಾನದ ಯುಗದ ಬುದ್ಧಿಜೀವಿಗಳು ಕೇಂದ್ರ . ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿಗಳು ಕೆಲವು " ಮೂಢನಂಬಿಕೆ , " ಹಾಗೂ ಅವಿವೇಕದ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಸಿದ್ಧಾಂತವಾಗಿ ಪವಾಡ , ಬಹಿರಂಗ , ಮ್ಯಾಜಿಕ್ , ಅಥವಾ ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಯಾವುದೇ ನಂಬಿಕೆ , ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದರು . [3]
 
ಪದ ಮೂಢನಂಬಿಕೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಬೇರೆ ಧಾರ್ಮಿಕ ಪದ್ಧತಿಗಳು ( ಉದಾ , ವೂಡೂ ) ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ (ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಪಶ್ಚಿಮದ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ನಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಧರ್ಮ ) , ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಧರ್ಮದ ಅನೇಕ ಮೂಢನಂಬಿಕೆಯ ನಂಬಿಕೆಗಳು ಹೊಂದಿರಬಹುದು ಆದರೂ . [ 1 ] ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮುಂದಿನ ಘಟನೆಗಳ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ( ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ) ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲದ ಹಿಂದಿನ ಘಟನೆಗಳೆಲ್ಲ ಎರಡನ್ನೂ ಎಂದು ಅದೃಷ್ಟ , ಭವಿಷ್ಯವಾಣಿಯ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಜೀವಿಗಳು , ವಿಶೇಷವಾಗಿ ನಂಬಿಕೆ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ನಂಬಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ಅನ್ವಯಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ . [4]
 
ಮೂಢನಂಬಿಕೆ ಮತ್ತು ಧರ್ಮದ
ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ: ಧರ್ಮದ ವಿಕಾಸವಾದಿ ಮನಶ್ಯಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಧರ್ಮಗಳ ವಿಕಸನದ ಮೂಲವು
 
ಗುಲಾಮರ ಒಂದು ಕ್ರೂರ ಮತ್ತು ವಿಚಿತ್ರವಾದ ಮಾಸ್ಟರ್ ಭಯ ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಪದಗಳನ್ನು ದೇವರುಗಳ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಗ್ರೀಕ್ ಮತ್ತು ರೋಮನ್ polytheists , ನಿರಂತರವಾಗಿ ದೇವರುಗಳ ಚಿಂತನೆಯ ನಲ್ಲಿ ಭಯದಿಂದ ಕಂಪಿಸಿದಳು ವ್ಯಕ್ತಿ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದರು . ದೇವರುಗಳ ಭಯ ರೋಮನ್ನರು " ಮೂಢನಂಬಿಕೆ " ( Veyne 1987, ಪು. 211 ) ಮೂಲಕ ಅರ್ಥ ಆಗಿತ್ತು .
 
ಚರ್ಚ್ ಬ್ಯಾಬಿಲೋನಿಯನ್ ಸೆರೆಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ನಾಂದಿಯಾಗಿ , ( " ಆ ಕಾರಂಜಿ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ಮೂಲ " ಪೋಪ್ ಕರೆದ ) ಮಾರ್ಟಿನ್ ಲೂಥರ್ ಮೂಢನಂಬಿಕೆ ಪೋಪ್ರು ಆರೋಪಿಸುತ್ತಾರೆ :
 
" ವಿರಳ ​​ಇರಲಿಲ್ಲ ಆದ್ದರಿಂದ ಕೆಲವು ಕಲಿತ ಪೋಪ್ರು ಎಂದು ಹೆಸರಾಂತ ಬಿಷಪ್ ಮತ್ತೊಂದು ; ಮಾತ್ರ ಹಿಂಸಾಚಾರದಲ್ಲಿ , ಒಳಸಂಚು , ಮತ್ತು ಮೂಢನಂಬಿಕೆ ಇದು ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಉಳಿದ ಮೀರಿಸಿತು ರೋಮನ್ ಒಂದು ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ನೋಡಿ ಆ ಆದ್ದರಿಂದ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತವೆ ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಪುರುಷರ ಯಾರು . ರಿಂದ ವಿದ್ಯುತ್ ಬಂದುವು , ಒಂದು ಮಾಜಿ ಅಥವಾ ನಂತರದ ಎರಡೂ ರೋಮನ್ ಮಠಾಧೀಶ ಹೆಸರು ತಿರಸ್ಕರಿಸಬಹುದು ಬಂದೊದಗಿತು ಆಗಿದೆ . [9] "
 
ಕ್ಯಾಥೊಲಿಕ್ ಚರ್ಚ್ ಪ್ರಸ್ತುತ ಪ್ರಶ್ನೋತ್ತರ ಮೂಢನಂಬಿಕೆ ಇದು ದೇವರು ಮತ್ತು , ಆಫ್ ದೈವಿಕ ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆ ರಲ್ಲಿ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಕೊರತೆ ಸೂಚಿಸುವ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಪಾತಕಿ ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ , ಅಸ್ಪಷ್ಟವಾದ " ಎಂದು ಮೂಢನಂಬಿಕೆ ವಿವರಿಸುವ , ಟೆನ್ ಕಮ್ಯಾಂಡ್ ಮೊದಲ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯಾಗಿದೆ ಧರ್ಮ ಮೀರಿದ " ( ಪ್ಯಾರಾ . # 2110 ) . ಪ್ರಶ್ನೋತ್ತರ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನಡೆದ ಫಲವನ್ನು ಅಥವಾ ಮೂಢ ನಂಬಿಕೆಗಳ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕ್ಯಾಥೋಲಿಕ್ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಬಗ್ಗೆ ತಪ್ಪು ಓಡಿಸು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ :
 
ಮೂಢನಂಬಿಕೆ ಧಾರ್ಮಿಕ ಭಾವನೆ ಮತ್ತು ಈ ಭಾವನೆ ಹೇರುವ ಆಚರಣೆಗಳ ವಿಚಲನ ಆಗಿದೆ . ಒಂದು ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಅಥವಾ ಅಗತ್ಯ ಕೆಲವು ಆಚರಣೆಗಳಿಗೆ ಮಾಂತ್ರಿಕ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಲಕ್ಷಣಗಳು ಯಾವಾಗ , ನಾವು ಉದಾಹರಣೆಗೆ , ನಿಜವಾದ ದೇವರು ನೀಡುತ್ತವೆ ಪೂಜೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು. ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಅಥವಾ ತಮ್ಮ ಕೇವಲ ಬಾಹ್ಯ ಪ್ರದರ್ಶನ ಸ್ಯಾಕ್ರಮೆಂಟಲ್ ಚಿಹ್ನೆಗಳು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿತ್ವದ ಕಾರಣವಾಗಿದ್ದು , ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಅವರು ಬೇಡಿಕೆ ಆಂತರಿಕ ಮನೋಧರ್ಮವನ್ನು ರಿಂದ ಮೂಢನಂಬಿಕೆ ಸುಳಿಯಲ್ಲಿ ಆಗಿದೆ.
 
ಮೂಢನಂಬಿಕೆ ಮತ್ತು ಜಾನಪದ
ಮುಖ್ಯ ಲೇಖನ: ಜಾನಪದ ಧರ್ಮ
 
ಮೇಲೆ ಚರ್ಚಿಸಿದ , ಮೂಢನಂಬಿಕೆ ಮತ್ತು ಧರ್ಮದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಒಂದು ತೆಳುವಾದ ಲೈನ್ ಇಲ್ಲ. ಏನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿಜವಾದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಹೇಳಿಕೆ ಅಂಗೀಕೃತವಾಗಿದೆ ಅದೇ ನಂಬಿಕೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಯಾರು ಕಳಪೆ ಮೂಢನಂಬಿಕೆ ಕಾಣಬಹುದು . ಯಾವುದೇ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸರಿಯಾದ ಒಪ್ಪಿಗೆ ಅಥವಾ ವಿವಿಧ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಜನರಲ್ಲಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ ಏಕೆಂದರೆ , ಒಂದು ಮೂಢನಂಬಿಕೆಯ ನಡವಳಿಕೆ ಕಲ್ಪನೆಯು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ. ಒಂದು ಚರ್ಚ್ ಹೋಗುವಾಗ ಒಂದು ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ತನ್ನನ್ನೇ ( ಕ್ರಾಸ್ ಸೈನ್ ) ದಾಟುವ ಎಂದು ಅರ್ಥಹೀನ ಕ್ಯಾಥೊಲಿಕ್ ಧಾರ್ಮಿಕ ನೋಡುತ್ತಾರೆ ಈ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ, ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ದೇವತಾಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಶುದ್ಧ ಮೂಢನಂಬಿಕೆ ಆಫ್ರಿಕನ್ ಭಕ್ತ ಅರ್ಥೈಸಿ . 18 ನೇ ಶತಮಾನದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಜಾನಪದ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ಅವಹೇಳನಕಾರಿ ಶಬ್ದ ಮೂಢನಂಬಿಕೆ ಬಳಕೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ತಟಸ್ಥ ಪದ " ಜಾನಪದ ನಂಬಿಕೆ " , ಸ್ಥಳೀಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪೂರ್ವಗ್ರಹಗಳು ಮೇಲೆ ಹೋಗಲು ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ಇವೆರಡೂ ಪದಗಳು ಉಳಿಯುತ್ತದೆ ; ಒಂದು " ಮೂಢನಂಬಿಕೆ " ಅಭಾಗಲಬ್ಧ ಎಂದು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿರುವುದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ ಒಂದೇ ಕರೆ ಮಾಡುವಾಗ " ಜಾನಪದ ನಂಬಿಕೆ " , ಜನಾಂಗಶಾಸ್ತ್ರ ಅಥವಾ ಜಾನಪದ ಅಧ್ಯಯನಗಳ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ತಟಸ್ಥ ವಿವರಣೆ ಸೂಚಿಸುವಂತೆ ಹೀಗೆ , ಇಂತಹ ದಾಟುವ ಬೆರಳುಗಳು ಎಂದು ಒಂದು ಅಭ್ಯಾಸ ವಿವರಿಸುವ ಭರವಸೆಯನ್ನು ತೊಡೆದುಹಾಕುವುದಕ್ಕಾಗಿ .
 
ಮೂಢನಂಬಿಕೆ ಮತ್ತು ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ
ಮುಖ್ಯ ಲೇಖನಗಳು: ಮಾಂತ್ರಿಕ ಆಲೋಚನೆ , ಪ್ಲಾಸೆಬೋ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಸಿದ್ಧಾಂತ
 
1948 ರಲ್ಲಿ, ವರ್ತನೆಯ ಮನಶ್ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ BF ಸ್ಕಿನ್ನರ್ ಅವರು ಮೂಢನಂಬಿಕೆಯ ವರ್ತನೆಯ ಕಂಡುಬಂದಂತೆ ಪ್ರದರ್ಶನ ಅವರ ಪಾರಿವಾಳಗಳು ವಿವರಿಸಿದ್ದಾನೆ ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಎಕ್ಸ್ಪರಿಮೆಂಟಲ್ ಸೈಕಾಲಜಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ . ಒಂದು ಪಾರಿವಾಳ ಇತರರು ಇತರ ನಡವಳಿಕೆಗಳನ್ನು ವಿವಿಧ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ ಮಾಡುವಾಗ ಅದರ ಪಂಜರದಲ್ಲಿ ತಿರುವುಗಳು , ಮತ್ತೊಂದು ಒಂದು ಲೋಲಕದ ಚಲನೆ ಅದರ ತಲೆ ಸ್ವಿಂಗ್ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು . ಈ ವರ್ತನೆಗಳು ಎಲ್ಲಾ ವಿತರಕ ಈಗಾಗಲೇ ಲೆಕ್ಕಿಸದೆ ಪಾರಿವಾಳಗಳು ' ಕಾರ್ಯಗಳ ಸೆಟ್ ಬಾರಿ ಅಂತರಗಳಲ್ಲಿ ಆಹಾರ ಬಿಡುಗಡೆ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಆದರೂ ಕೂಡ, ಒಂದು ವಿತರಕ ಆಹಾರ ಪಡೆಯಲು ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯವಾಗಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಏಕೆಂದರೆ , ಸ್ಕಿನ್ನರ್ ಪಾರಿವಾಳಗಳು ತಮ್ಮ ಆಹಾರ ಪ್ರಭಾವ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿರುವ ನಂಬಿದ್ದರು ಈ ಕ್ರಮಗಳು ಪ್ರದರ್ಶನ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿ . ನಂತರ ಮಾನವರಲ್ಲಿ ಮೂಢನಂಬಿಕೆಯ ವರ್ತನೆಯ ಸ್ವಭಾವದ ಕುರಿತು ಪ್ರತಿಪಾದನೆ ಈ ವಿಸ್ತೃತ . [10]
 
ವರ್ತನೆ ' ಇಂತಹ ಪಾರಿವಾಳಗಳ ಪರ್ಯಾಯ ವಿವರಣೆಯೊಂದನ್ನು ಸಿದ್ಧಾಂತ ಯಾರು Staddon ಮತ್ತು Simmelhag , ಇತರ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಮೂಲಕ ಸವಾಲಾಗಿವೆ ವರ್ತನೆಯನ್ನು ' ಪಾರಿವಾಳಗಳು ಸ್ವರೂಪ ಎಂಬ ಮೂಢನಂಬಿಕೆ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ಕಿನ್ನರ್ ಸಿದ್ಧಾಂತ .
 
ಅವರ ಪಾರಿವಾಳಗಳು ' ಮೂಢನಂಬಿಕೆಯ ವರ್ತನೆಯ ಮೂಲ ಸ್ಕಿನ್ನರ್ ನ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕ್ಕೆ ಸವಾಲುಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಬಲವರ್ಧನೆಯ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿ ತನ್ನ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಮಾನವರಲ್ಲಿ ಮೂಢನಂಬಿಕೆಯ ವರ್ತನೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ . ಮೂಲತಃ , ಸ್ಕಿನ್ನರ್ ಪ್ರಾಣಿ ಸಂಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿ , " ಕೆಲವು ಪಾರಿವಾಳಗಳು ಅವರು ಮೂಲತಃ ಮರುಕಳಿಸುವ ಬಲವರ್ಧನೆಯ ಆಧಾರದ ಷರತ್ತು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಬಲವರ್ಧನೆಯ ಇಲ್ಲದೆ 10,000 ಬಾರಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದರು . " [12] ಇತರ ಬಲವರ್ಧನೆಯ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿಗಳಿಗಾಗಿ ( ಉದಾ , ಸ್ಥಿರ ಅನುಪಾತ , ಸ್ಥಿರ ಮಧ್ಯಂತರ ) , ಈ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ನಡವಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಸಹ ಅಳಿವಿನ ಅತ್ಯಂತ ವಿರೋಧವನ್ನು . [12] ಈ ಭಾಗಶಃ ಬಲವರ್ಧನೆಯ ಪರಿಣಾಮ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ , ಮತ್ತು ಈ ಮಾನವರಲ್ಲಿ ಮೂಢನಂಬಿಕೆಯ ವರ್ತನೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ . ವೈಯಕ್ತಿಕ ಫೀಲ್ಸ್ ಏಕೆಂದರೆ ನಿಖರವಾಗಿ ಹೇಳಬೇಕೆಂದರೆ , ಈ ಪರಿಣಾಮ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಬಲವರ್ಧನೆಯ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ , ಮತ್ತು ಯಾವುದೂ ಮುಂಬರುವ ತೋರುತ್ತದೆ ಬಂದ , ಇದು ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಒಳಗೆ ಹಠ ಒಂದು ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ , ಎಂದು ಅರ್ಥ . [13] ಈ ಬಲವಾಗಿ ಮಾನವರಲ್ಲಿ ಮೂಢನಂಬಿಕೆಯ ವರ್ತನೆಯ ಸಮಾನಾಂತರವಾದ ಎಂದು , ಈ ಕ್ರಮ ಮುಂದುವರಿಸುವ ಮೂಲಕ , ಬಲವರ್ಧನೆಯ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ; ಅಥವಾ ಬಲವರ್ಧನೆ , ಈ ಕ್ರಮದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಹಿಂದೆ ಕೆಲವು ಬಾರಿ ಬಂದು ಆದಾಗ್ಯೂ ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ , ಆದರೆ ಆ ಕಾಲದ ಒಂದು ಇರಬಹುದು ಮಾಡಿದೆ .
 
ಸರಳ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ, ನೈಸರ್ಗಿಕ ಆಯ್ಕೆ ದುರ್ಬಲ ಸಂಘಗಳು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ಮುಂದಾಗುತ್ತಿದೆ . ಸರಿಯಾದ ಸಂಘಗಳು ಮಾಡುವ ಪ್ರಬಲ ಬದುಕುಳಿಯುವ ಲಾಭವನ್ನು ಇದ್ದರೆ , ನಂತರ ಈ ಅನೇಕ ತಪ್ಪು , "ಮೂಢ " ಸಂಘಗಳು ಮಾಡುವ ನಿರಾಕರಣೆಗಳು ಮೀರಿಸುತ್ತದೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ . [14] ಇದು ಒಸಿಡಿ ಮತ್ತು ಮೂಢನಂಬಿಕೆ ನಡುವೆ ಸಂಬಂಧಗಳಿವೆ ಎಂದು ವಾದಿಸಲಾಗಿದೆ . [15] ಈ ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿರಬಹುದು .
 
== जादू, टोना ==