"पिता": अवतरणों में अंतर

No edit summary
पंक्ति 1:
[[चित्र:Panjabi_father_and_son.jpg|thumb|एक बच्चा अपने बाप के साथ]]
[[मॉ]] या [[माता]] के [[पति]] को '''पिता''' कहते हैं।
'''पिता''' वह मर्द होता है जिसने वह शुक्राणु प्रदान किया जो कि अंडाणु से एक होकर एक बच्चा के रूप में पैदा हुआ। पिता अपने शुक्राणु के द्वारा बच्चों का लिंग मुकर्रर करता है, जिसमें या तो एक्स (X) गुणसूत्र (क्रॉमज़ोम) होता है (स्त्रीलिंग वाला) या वाई (Y) गुणसूत्र (पुलिंग वाला)।<ref>[http://www.uic.edu/classes/bms/bms655/lesson6.html HUMAN GENETICS, MENDELIAN INHERITANCE] retrieved 25 February 2012</ref>
मारवाडी भाषा मेँ पिता को बापा या पापा कहा जाता है
== शब्द-साधन ==
== परिभाषा ==
वर्तमान हिन्दी शब्द पुरातन [[संस्कृत]] शब्द 'पितृ' से आया है जिसके सजातीय शब्द हैं: लातीनी pāter (पातर), युनानी πατήρ, मूल-जर्मेनिक fadēr (फ़ादर) (पूर्वी फ़्रिसियायी foar (फ़ोवार), डच vader (फ़ादर), जर्मन Vater (फ़ातर))।
 
=== समानार्थी शब्द ===
* बाप
 
* वालिद
जनकः, जन्मदः, जनयिता, तातः, गुरु,
* बापू
 
* बाबा
अाैर भी
* अब्बा
 
ज्येष्ठभ्राता पिता चैव यश्च विद्यां प्रयच्छति,
 
त्रयस्ते पितराे ज्ञेया धर्मे वर्त्मनि वर्तिनः (रामायण किष्किन्धा काण्ड) ।
 
जनिता चाेपनेता च यस्तु विद्यां प्रयच्छति,
 
जन्मदाता भयत्राता पञ्चैते पितरः स्मृताः (चाणक्यनीति) ।
 
== महत्व ==
रिवायती तौर पर पिता का बच्चों के प्रति सुरक्षा, सहायता और ज़िम्मेदारी वाला रवैया होता है। पिता सिर्फ़ जैविक ही नहीं बल्कि पालनहार पिता भी हो सकता है। मानवविज्ञानी [[मॉरिस गोडेलियर]] के मुताबिक़ मानवीय पिता द्वारा धारण की गई पितृ-भूमिका, मानवीय समाज और उनके सबसे नज़दीकी जैविक रिशतेदार—चिम्पांज़ी और बोनोबो— में एक आलोचनात्मक फ़र्क़ है क्योंकि यह जानवर अपने पितृ-संबंध से अनजान होते हैं।
== उत्तरदायित्व ==
==सन्दर्भ==
== संदर्भ ==
{{टिप्पणीसूची}}
==बाहरी कड़ियाँ==
http://www.sanskrit-lexicon.uni-koeln.de/aequery/deprecated.html
"https://hi.wikipedia.org/wiki/पिता" से प्राप्त