"अन्तर्राष्ट्रीय ध्वन्यात्मक वर्णमाला": अवतरणों में अंतर
Content deleted Content added
Sanjeev bot (वार्ता | योगदान) छो बॉट: वर्तनी एकरूपता। |
Sanjeev bot (वार्ता | योगदान) छो बॉट: वर्तनी एकरूपता। |
||
पंक्ति 141:
{|border="2" class="wikitable"
! || ओष्ठ्य <br />(Bilabial) || दन्त्यौष्ठ्य <br />(Labio-dental) || दन्त्य <br />(Dental) || वर्त्स्य <br />(Alveolar) || पश्वर्त्स्य <br />(Post-alveolar) || [[मूर्धन्य व्यंजन|मूर्धन्य]] <br />(Retroflex) ||
|-align="center"
|'''स्पर्श <br />(Plosive)''' || p b || || colspan="3"|t d || {{IPA|ʈ}} {{IPA|ɖ}} || c {{IPA|ɟ}} || k g || q G || || {{IPA|ʡ}} || {{IPA|ʔ}}
|-align="center"
|'''नासिक्य <br />(Nasal)''' || m || {{IPA|ɱ}} || n || {{IPA|ɳ}} || {{IPA|ɲ}} || {{IPA|ŋ}} || {{IPA|ɴ}} ||
|-align="center"
|'''[[लुण्ठित व्यंजन|लुण्ठित]] <br />(Trill)''' || B ||
|-align="center"
|'''उत्क्षिप्त <br />(Tap/Flap)''' ||
|-align="center"
|'''[[संघर्षी व्यंजन|संघर्षी]] <br />(Fricative)''' || {{IPA|ɸ}} {{IPA|β}} || {{IPA|f}} {{IPA|v}} || {{IPA|θ}} {{IPA|ð}} || s z || {{IPA|ʃ}} {{IPA|ʒ}} || {{IPA|ʂ}} {{IPA|ʐ}} || {{IPA|ç}} {{IPA|ʝ}} || {{IPA|x}} {{IPA|ɣ}} || {{IPA|χ}} {{IPA|ʁ}} || {{IPA|ħ}} {{IPA|ʕ}} || {{IPA|ʜ}} {{IPA|ʢ}} || h {{IPA|ɦ}}
|-align="center"
|'''पार्श्विक संघर्षी <br />(Lateral fricative)''' ||
|-align="center"
|'''अन्तस्थ <br />(Approximant)''' ||
|-align="center"
|'''पार्श्विक अन्तस्थ <br />(Lateral approximant)''' ||
|}
पंक्ति 188:
|-
|<big>{{IPAlink|b}}</big>
| ब || ب ||
|-
|<big> b{{IPAlink|ʱ}}</big>
| भ || بھ ||
|-
|<big> {{IPAlink|d̪}}</big><ref name=coronal>To an English ear, {{IPA|[t̪ t̪ʰ ʈ ʈʰ]}} all sound like {{IPA|/t/}}, and {{IPA|[d̪ d̪ʱ ɖ ɖʱ]}} all sound like {{IPA|/d/}}. However, to a Hindi-Urdu speaker's ear these are very different sounds. {{IPA|[t̪ d̪]}} are like Spanish or French {{IPA|[t d]}}, with the tongue touching the teeth, and {{IPA|[t̪ʰ d̪]}} are how a Hindi-Urdu speaker hears English {{IPA|/θ ð/}} (the ''th'' sounds). Hindi-Urdu {{IPA|[ʈ ɖ]}} are pronounced with the tongue further back, touching behind the teeth, and {{IPA|[ʈʰ ɖ]}} are how a Hindi-Urdu speaker hears English ''t d''; {{IPA|[ʈ]}} is how they hear English ''t'' after ''s''.</ref>
| द || د ||
|-
|<big> d̪{{IPAlink|ʱ}}</big><ref name=coronal/>
| ध || دھ ||
|-
|<big>{{IPAlink|ɖ}}</big><ref name=coronal/>
| ड || ڈ ||
|-
|<big> ɖ{{IPAlink|ʱ}}</big><ref name=coronal/>
| ढ || ڈھ ||
|-
|<big>{{IPAlink|dʒ}}</big>
| ज || ج ||
|-
|<big> dʒ{{IPAlink|ʱ}}</big>
| झ || جھ ||
|-
|<big>{{IPAlink|f}}</big>
| फ़ || ف ||
|-
|<big>{{IPAlink|ɡ}}</big>
| ग || گ ||
|-
|<big> ɡ{{IPAlink|ʱ}}</big>
| घ || گھ ||
|-
|<big>{{IPAlink|h}}</big>
| ः || rowspan=2| ح ||
|-
|<big>{{IPAlink|ɦ}}</big>
पंक्ति 227:
|-
|<big>{{IPAlink|j}}</big>
| य || ي ||
|-
|<big>{{IPAlink|k}}</big>
| क || ک ||
|-
|<big> k{{IPAlink|ʰ}}</big>
| ख || کھ ||
|-
|<big>{{IPAlink|l}}</big>
| ल || ل ||
|-
|<big>{{IPAlink|m}}</big>
| म || م ||
|-
|<big>{{IPAlink|n}}</big>
| न || ن ||
|-
|<big>{{IPAlink|ɳ}}</big>
पंक्ति 317:
|-
|<big> {{IPAlink|aː}}</big>
| आ, पा || آ, ـا ||
|-
|<big> {{IPAlink|eː}}</big>
| ए, पे || rowspan=2| ے ||
|-
|<big> {{IPAlink|ɛː}}</big>
पंक्ति 326:
|-
|<big>{{IPAlink|ə}}</big>
| अ, प || ـَ ||
|-
|<big> {{IPAlink|iː}}</big><ref name=V>{{IPA|/iː, ɪ/}} and {{IPA|/uː, ʊ/}} are neutralized to {{IPA|[i, u]}} at the end of a word.</ref>
| ई, पी || ی ||
|-
|<big>{{IPAlink|ɪ}}</big><ref name=V/>
| इ, पि || ـِ ||
|-
|<big> {{IPAlink|oː}}</big>
| ओ, पो || rowspan=3| و ||
|-
|<big> {{IPAlink|ɔː}}</big>
पंक्ति 374:
* [http://dictionary.sensagent.com/Devanagari%20transliteration/en-en/ देवनागरी एवं आइपीए का परस्पर मानचित्रण (मैपिंग)]
* [http://smc.org.in/silpa/Transliterate भारतीय लिपियों को आईपीए में बदलने का आनलाइन प्रोग्राम] - इस प्रोग्राम में भारतीय लिपियों को आपस में बदलने की सुविधा भी है।
* [http://easypronunciation.com/en/#index_phonetic_converters Phonetic Transcription Converters] (The phonetic converters are available for : Chinese, English, French, Italian,
* [http://familientagebuch.de/rainer/2007/38.html#4 आनलाइन जर्मन ==> आईपीए परिवर्तक]
|