"मुरुद जंजीरा किला": अवतरणों में अंतर

No edit summary
टैग: मोबाइल संपादन मोबाइल एप सम्पादन Android app edit
No edit summary
टैग: मोबाइल संपादन मोबाइल एप सम्पादन Android app edit
पंक्ति 16:
जंजिरा के सिद्दी यह अबिसीनिया के थे वे दर्यावर्दी शूर, थे।उन्होंने प्राणपण से जंजिरा की लडाई की अनेकाें ने जंजिरा जीतने का प्रयत्‍न किया परंतु कोई कभी भी सफल हो सका नही। छत्रपती शिवाजी राजा भी जंजिरा पर स्वामित्व नही प्राप्त कर सके। इ.स.१६१७ से इ.स.१९४७ ऐसे ३३० वर्ष जंजिरा अंजिक्य रहा। जंजिरा का प्रवेशद्वार पूर्वाभिमुख है। होडी से किले के प्रवेश द्वार तक पहुँचने का एक प्रवेशद्वार एक उपदार है। प्रवेशद्वार के पास एक शिल्प है। बुर्‍हाणखान की दर्पोक्तीच इस चित्र में दिखाई देती है।
एक शेर ने चारों पाव में चार हाथी पकडे है और पूँछ में एक हाथी पकडा है ऐसा यह चित्र है। बुर्‍हाणखान अन्य सत्ताधारियों को सुझाव देते है कि "तुम हाथी हो तो मैं भी शेर हूँ। "इस किले की ओर बुरी नजर से देखने की हिम्मत न करें। "
इस किले का सिद्दी सरदाराें ने यह किला हमेशा अजेय रखा। संभाजी महाराज ने तो यह किला हस्तगत करने के लिए इस किले के नजीक पाच छ: किलोमीटर अंतर पर पद्मदुर्ग नाम का मजबूत किला बनाया था। पर फिर भी मुरुड का जंजिरा जीतना महाराज को संभवअसंभव ही रहा।
 
किले की अवस्था
इस किले का सिद्दी सरदाराें ने यह किला हमेशा अजेय रखा। संभाजी महाराज ने तो यह किला हस्तगत करने के लिए इस किले के नजीक पाच छ: किलोमीटर अंतर पर पद्मदुर्ग नाम का मजबूत किला बनाया था। पर फिर मुरुड का जंजिरा जीतना महाराज को संभव ही रहा।
जंजिर्‍याचीजंजिरे की तटबंदी बुलंद आहे.है। उसे त्यालासागर सागराकडेकी हीओर एक दरवाजा आहे.है। असेऐसेसे १९ बुलंद बुरूज आहेत.है। दोन बुरुजांमधील अंतर ९० फुटांपेक्षा जास्त आहे. तटबंदीवर जाण्यासाठी जागोजाग पायर्‍या ठेवलेल्या आहेत. तटबंदीमध्ये कमानी आहेत. त्या कमानीमध्ये तोंड करून तोफा ठेवलेल्या आहेत. जंजिर्‍यावर ५१४ तोफा असल्याचा उल्लेख आहे. यातील कलालबांगडी, लांडाकासम व चावरी या तोफा आजही पाहायला मिळतात.
 
किल्ल्याची अवस्था
जंजिर्‍याची तटबंदी बुलंद आहे. त्याला सागराकडे ही एक दरवाजा आहे. असे १९ बुलंद बुरूज आहेत. दोन बुरुजांमधील अंतर ९० फुटांपेक्षा जास्त आहे. तटबंदीवर जाण्यासाठी जागोजाग पायर्‍या ठेवलेल्या आहेत. तटबंदीमध्ये कमानी आहेत. त्या कमानीमध्ये तोंड करून तोफा ठेवलेल्या आहेत. जंजिर्‍यावर ५१४ तोफा असल्याचा उल्लेख आहे. यातील कलालबांगडी, लांडाकासम व चावरी या तोफा आजही पाहायला मिळतात.
 
किल्ल्याच्या मध्यभागी सुरुलखानाचा भव्य वाडा आज पडक्या अवस्थेत आहे. पाण्याचे दोन मोठे तलाव आहेत. किल्ल्यामध्ये पूर्वी तीन मोहल्ले होते. यातील दोन मोहल्ले मुसलमानांचे व एक इतरांचा असे होते. पूर्वी किल्ल्यामध्ये मोठी वस्ती होती.