"पृथ्वीराज चौहान": अवतरणों में अंतर

[अनिरीक्षित अवतरण][अनिरीक्षित अवतरण]
छो Reverted to beat version by Rakshit Rathod
टैग: यथादृश्य संपादिका मोबाइल संपादन मोबाइल वेब संपादन उन्नत मोबाइल संपादन
छो राजपूत
टैग: यथादृश्य संपादिका मोबाइल संपादन मोबाइल वेब संपादन
पंक्ति 1:
{{Infobox royalty
| name = भारतेश्वर <ref name="pvm">{{cite book | last = मन्त्री | first = जयानक | title = पृथ्वीराजविजयमहाकाव्यम् |trans-title= पृथ्वीराजविजय महाकाव्य | language = sa| year = 1136-1192 | publisher = डॉ गौरीशङ्कर होराचन्द ओझा| chapter = सर्गः ११, श्लो. ८}}</ref> पृथ्वीराज
| title = <big>'''अन्तिमहिन्दुराजरूप में प्रसिद्ध पृथ्वीराज '''</big>
| image = Prithvi Raj Chauhan (Edited).jpg
| image_size = 300px
| alt = अन्तिमहिन्दुराजरूप में प्रसिद्ध पृथ्वीराज
| caption = '''अजयमेरु के दुर्ग में स्थित पृथ्वीराजतृतीय की प्रतिमा'''
| succession = अधिकार
| reign = ११७८-११९२
| reign-type = काल
| coronation = ११७८
| cor-type = राज्याभिषेक
| predecessor = [[सोमेश्वर चौहान]]
| pre-type = पूर्वज
| successor = हरिराज चौहान
| suc-type = उत्तराधिकारी
| succession1 = परिवार
| Nickname= रायपिथौरा
| moretext1 =
| reign1 = सोमेश्वर चौहान
| reign-type1 = पिता
| coronation1 = कर्पूरदेवी
| cor-type1 = माता
| successor1 = गोविन्द चौहान
| suc-type1 = पुत्र
| reign2 = {{Plainlist |
*जम्भावती पडिहारी
*पंवारी इच्छनी
*दाहिया
*जालन्धरी
*गूजरी
*बडगूजरी
*यादवी पद्मावती
*यादवी शशिव्रता
*कछवाही
*पुडीरनी
*शशिव्रता
*इन्द्रावती
*[[संयोगिता चौहान|संयोगिता गाहडवाल]] }}
| reign-type2 = राज्ञीयां
| coronation2 = हरिराज, पृथा
| cor-type2 = सन्तान
| predecessor2 = [[चौहानवंश]]
| pre-type2 = वंश
| consort = <!--yes or no --> Yes
|birth_date = १२/३/१२२० भारतीयपञ्चाङ्ग के अनुसार,<br>१/६/११६३ आङ्ग्लपञ्चाङ्ग के अनुसार
|birth_place = [[पाटण]], [[गुजरातराज्य]]
|death_date = ११/१/१२४९ भारतीयपञ्चाङ्ग के अनुसार,<br>{{death date and age|1192|03|11|1163|06|01|df=y}} आङ्ग्लपञ्चाङ्ग के अनुसार
|death_place = अजयमेरु ([[अजमेर]]), [[राजस्थानराज्य]]
|religion = [[हिन्दुधर्म]]
}}
'''पृथ्वीराज चौहान''' ({{IPA audio link|भारतेश्वरः पृथ्वीराजः चौहानः.wav}}) ({{lang-sa|भारतेश्वरः पृथ्वीराजः}}, {{lang-en|Prithviraj Chavhan}}) (सन् 1178-1192) [[चौहान वंश]] के [[हिंदू]] राजपूत राजा थे, जो उत्तर भारत में १२ वीं सदी के उत्तरार्ध में [[अजमेर]] (अजयमेरु ) और [[दिल्ली]] पर राज्य करते थे। वे भारतेश्वर, पृथ्वीराजतृतीय, हिन्दूसम्राट्, सपादलक्षेश्वर, राय पिथौरा इत्यादि नाम से प्रसिद्ध हैं। भारत के अन्तिम [[हिन्दू धर्म|हिन्दूराजा]] के रूप में प्रसिद्ध पृथ्वीराज १२३५ विक्रम संवत्सर में पंद्रह वर्ष (१५) की आयु में राज्य सिंहासन पर आरूढ़ हुए। पृथ्वीराज की तेरह रानियाँ थी। उन में से [[संयोगिता]] प्रसिद्धतम मानी जाती है। पृथ्वीराज ने दिग्विजय अभियान में ११७७ वर्ष में भादानक देशीय को, ११८२ वर्ष में जेजाकभुक्ति शासक को और ११८३ वर्ष में [[सोलंकी वंश|चालुक्य]] वंशीय शासक को पराजित किया। इन्हीं वर्षों में [[भारत]] के उत्तरभाग में [[मोहम्मद ग़ोरी|घोरी]] (ग़ोरी) नामक योद्धा अपने शासन और धर्म के विस्तार की कामना से अनेक जनपदों को छल से या बल से पराजित कर रहा था। उसकी शासन विस्तार की और धर्म विस्तार की नीति के फलस्वरूप ११७५ वर्ष से पृथ्वीराज का गोरी के साथ सङ्घर्ष आरंभ हुआ।