"सतपुड़ा पर्वतमाला": अवतरणों में अंतर

No edit summary
पंक्ति 12:
}}
'''सतपुड़ा''' [[भारत]] के मध्य भाग में स्थित एक [[पर्वतमाला]] है। सतपुड़ा पर्वतश्रेणी [[नर्मदा नदी|नर्मदा]] एवं [[ताप्ती नदी|ताप्ती]] की दरार घाटियों के बीच राजपीपला पहाड़ी, महादेव पहाड़ी एवं मैकाल श्रेणी के रूप में पश्चिम से पूर्व की ओर विस्तृत है। पूर्व में इसका विस्तार [[छोटा नागपुर पठार]] तक है। यह पर्वत श्रेणी एक ब्लाक पर्वत है, जो मुख्यत: [[ग्रेनाइट]] एवं [[बेसाल्ट]] चट्टानों से निर्मित है। इस पर्वत श्रेणी की सर्वोच्च चोटी धूपगढ़ 1350 मीटर है, जो महादेव पर्वत पर स्थित है। सतपुड़ा रेंज के मैकाल पर्वत में स्थित अमरकंटक पठार से नर्मदा तथा सोन नदियों का उद्गम होता है।<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/?id=BtsLCwAAQBAJ&pg=PA766&dq=satpura+horst#v=onepage&q=satpura%20horst&f=false|title=The Making of India: Geodynamic Evolution|last=Valdiya|first=K. S.|date=2015-11-26|publisher=Springer|isbn=9783319250298|language=en}}</ref><ref>{{Cite book|date=2017-01-01|title=Satpura Horst and Narmada–Tapi Grabens|journal=Developments in Earth Surface Processes|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780444639714000104|language=en|volume=22|pages=237–247|doi=10.1016/B978-0-444-63971-4.00010-4| last1=Valdiya| first1=K.S.| last2=Sanwal| first2=Jaishri| isbn=9780444639714}}</ref>
 
सतपुड़ा पर्वत की उत्पत्ति भ्रंसन क्रिया के फलस्वरूप हुई है| इसके उत्तर में नर्मदा भ्रंस आर दक्षिण में ताप्ती भ्रंस स्थित है| सतपुड़ा की सर्वोच्च चोटी धुपगढ़ महादेव पहाड़ी पर है| इसके पूर्व में मैकाल की पहाड़ी स्थित है जिसकी सर्वोच्च चोटी अमरकंटक है|
 
== इन्हें भी देखें ==
Line 19 ⟶ 21:
== सन्दर्भ ==
{{टिप्पणीसूची}}
 
== बाहरी कड़ियाँ ==
 
* [https://awaremyindia.in/indian-peninsular-plateau-topographical-feature-hindi/ भारत के प्रायद्वीपीय पठार की स्थलाकृतिक विशेषता]
* [https://awaremyindia.in/physical-structure-of-india-hindi/ भारत की भौतिक संरचना एवं प्रदेश]
 
{{भूगोल-आधार}}