ओड़िआ लिपि
ओड़िआ लिपि, ब्राह्मी लिपि से व्युत्पन्न लिपि है जिसका प्रयोग ओड़िआ भाषा लिखने में होता है। इस लिपि के वर्णों का रूप देखकर ऐसा भ्रम हो सकता है कि इस पर तमिल, मलयालम आदि दक्षिण भारतीय लिपियों का प्रभाव है, किन्तु ऐसा है नहीं। ओड़िआ लिपि, देवनागरी लिपि और बंगला लिपि से सर्वाधिक मिलती-जुलती है।
ओड़िया लिपि | |
---|---|
प्रकार | आबूगीदा |
समय अवधि | ल. 14वीं शताब्दी - वर्तमान |
नोट: इस पृष्ठ पर आइपीए ध्वन्यात्मक प्रतीक हो सकते हैं। |
वर्णमाला
संपादित करेंवर्ण
संपादित करेंओड़िआ लिपि द्वारा लिखने के लिये उपयुक्त वर्ण-मात्रा-संख्याएँ
स्वर
ଅ ଆ ଇ ଈ ଉ ଊ ଋ ଏ ଐ ଓ ଔ
मात्रा
× ା ି ୀ ୁ ୂ ୃ େ ୈ ୋ ୌ
व्यंजन
କ ଖ ଗ ଘ ଙ ଚ ଛ ଜ ଝ ଞ ଟ ଠ ଡ ଡ଼ ଢ ଢ଼ ଣ ତ ଥ ଦ ଧ ନ ପ ଫ ବ ଵ ଭ ମ ଯ ୟ ର ଳ ଲ ୱ ଶ ଷ ସ ହ କ୍ଷ
संख्या
୦ ୧ ୨ ୩ ୪ ୫ ୬ ୭ ୮ ୯
स्वर वर्ण तथा मात्रा
संपादित करेंस्वर वर्ण | मात्रा | କ के साथ योजन |
देवनागरी वर्ण |
अन्तर्राष्ट्रीय ध्वन्यात्मक लिपि |
---|---|---|---|---|
ଅ | ଼ | କ | अ | ɔ |
ଆ | ା | କା | आ | a |
ଇ | ି | କି | इ | i |
ଈ | ୀ | କୀ | ई | |
ଉ | ୁ | କୁ | उ | u |
ଊ | ୂ | କୂ | ऊ | |
ଋ | ୃ | କୃ | ऋ | ɹu |
ଏ | େ | କେ | ए | e |
ଐ | ୈ | କୈ | ऐ | ɔi |
ଓ | ୋ | କୋ | ओ | o |
ଔ | ୌ | କୌ | औ | ɔu |
व्यंजन वर्ण
संपादित करेंस्पर्श | अनुनासिक | अन्तःस्थ | ऊष्मवर्ण | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
अघोषवर्ण | घोषवर्णाः | ||||||||||||||||||||
अल्पप्राण | महाप्राण | अल्पप्राण | महाप्राण | ||||||||||||||||||
कण्ठ्य | କ | क | kɔ | ଖ | ख | kʰɔ | ଗ | ग | ɡɔ | ଘ | घ | ɡʰɔ | ଙ | ङ | ŋɔ | ||||||
तालव्य | ଚ | च | tʃɔ | ଛ | छ | tʃʰɔ | ଜ | ज | dʒɔ | ଝ | झ | dʒʰɔ | ଞ | ञ | ɲɔ | ୟ | य | jɔ | ଶ | श | ɕɔ |
मूर्धन्य | ଟ | ट | ʈɔ | ଠ | ठ | ʈʰɔ | ଡ | ड | ɖɔ | ଢ | ढ | ɖʰɔ | ଣ | ण | ɳɔ | ର | र | ɾɔ | ଷ | ष | ʂɔ |
दन्त्य | ତ | त | t̪ɔ | ଥ | थ | t̪ʰɔ | ଦ | द | d̪ɔ | ଧ | ध | d̪ʰɔ | ନ | न | nɔ | ଲ | ल | lɔ | ସ | स | sɔ |
ओष्ठ्य | ପ | प | pɔ | ଫ | फ | pʰɔ | ବ | ब | bɔ | ଭ | भ | bʰɔ | ମ | म | mɔ | ୱ | व | wɔ |
ऊष्मवर्ण | ହ | ह | hɔ |
---|---|---|---|
मूर्धन्य | ଳ | ळ | ɭɔ |
କ୍ଷ | क्ष | kʰjɔ | |
ଯ | dʒɔ | ||
ଜ୍ଞ | ज्ञ | ɡɲɔ |
स्वरों का विशिष्ट चिह्न
संपादित करेंକ | କଁ | କଂ | କଃ | କ୍ |
क | कँ | कं | कः | क् |
ka | kã | kaṅ | kaḥ | k |
[kɔ] | [kɔ̃] | [kɔŋ] | [kɔh] | [k] |
अंक
संपादित करें୦ | ୧ | ୨ | ୩ | ୪ | ୫ | ୬ | ୭ | ୮ | ୯ | ୧୦ |
0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
ଶୂନ୍ୟ | ଏକ | ଦୁଇ | ତିନି | ଚାରି | ପାଞ୍ଚ | ଛଅ | ସାତ | ଆଠ | ନଅ | ଦଶ |
शून्य | एक | दुइ | तिनि | चारि | पाँच | छअ | सात | आठ | नअ | दश |
ଅ a |
ଆ ā |
ଇ i |
ଈ ī |
ଉ u |
ଊ ū |
ଋ r̥ |
ଏ e |
ଐ ai |
ଓ o |
ଔ au | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
କ୍ k | କ | କା | କି | କୀ | କୁ | କୂ | କୃ | କେ | କୈ | କୋ | କୌ |
ଖ୍ kh | ଖ | ଖା | ଖି | ଖୀ | ଖୁ | ଖୂ | ଖୃ | ଖେ | ଖୈ | ଖୋ | ଖୌ |
ଗ୍ g | ଗ | ଗା | ଗି | ଗୀ | ଗୁ | ଗୂ | ଗୃ | ଗେ | ଗୈ | ଗୋ | ଗୌ |
ଘ୍ gh | ଘ | ଘା | ଘି | ଘୀ | ଘୁ | ଘୂ | ଘୃ | ଘେ | ଘୈ | ଘୋ | ଘୌ |
ଙ୍ ṅ | ଙ | ଙା | ଙି | ଙୀ | ଙୁ | ଙୂ | ଙୃ | ଙେ | ଙୈ | ଙୋ | ଙୌ |
ଚ୍ c | ଚ | ଚା | ଚି | ଚୀ | ଚୁ | ଚୂ | ଚୃ | ଚେ | ଚୈ | ଚୋ | ଚୌ |
ଛ୍ ch | ଛ | ଛା | ଛି | ଛୀ | ଛୁ | ଛୂ | ଛୃ | ଛେ | ଛୈ | ଛୋ | ଛୌ |
ଜ୍ j | ଜ | ଜା | ଜି | ଜୀ | ଜୁ | ଜୂ | ଜୃ | ଜେ | ଜୈ | ଜୋ | ଜୌ |
ଝ୍ jh | ଝ | ଝା | ଝି | ଝୀ | ଝୁ | ଝୂ | ଝୃ | ଝେ | ଝୈ | ଝୋ | ଝୌ |
ଞ୍ ñ | ଞ | ଞା | ଞି | ଞୀ | ଞୁ | ଞୂ | ଞୃ | ଞେ | ଞୈ | ଞୋ | ଞୌ |
ଟ୍ ṭ | ଟ | ଟା | ଟି | ଟୀ | ଟୁ | ଟୂ | ଟୃ | ଟେ | ଟୈ | ଟୋ | ଟୌ |
ଠ୍ ṭh | ଠ | ଠା | ଠି | ଠୀ | ଠୁ | ଠୂ | ଠୃ | ଠେ | ଠୈ | ଠୋ | ଠୌ |
ଡ୍ ḍ | ଡ | ଡା | ଡି | ଡୀ | ଡୁ | ଡୂ | ଡୃ | ଡେ | ଡୈ | ଡୋ | ଡୌ |
ଢ୍ ḍh | ଢ | ଢା | ଢି | ଢୀ | ଢୁ | ଢୂ | ଢୃ | ଢେ | ଢୈ | ଢୋ | ଢୌ |
ଣ୍ ṇ | ଣ | ଣା | ଣି | ଣୀ | ଣୁ | ଣୂ | ଣୃ | ଣେ | ଣୈ | ଣୋ | ଣୌ |
ତ୍ t | ତ | ତା | ତି | ତୀ | ତୁ | ତୂ | ତୃ | ତେ | ତୈ | ତୋ | ତୌ |
ଥ୍ th | ଥ | ଥା | ଥି | ଥୀ | ଥୁ | ଥୂ | ଥୃ | ଥେ | ଥୈ | ଥୋ | ଥୌ |
ଦ୍ d | ଦ | ଦା | ଦି | ଦୀ | ଦୁ | ଦୂ | ଦୃ | ଦେ | ଦୈ | ଦୋ | ଦୌ |
ଧ୍ dh | ଧ | ଧା | ଧି | ଧୀ | ଧୁ | ଧୂ | ଧୃ | ଧେ | ଧୈ | ଧୋ | ଧୌ |
ନ୍ n | ନ | ନା | ନି | ନୀ | ନୁ | ନୂ | ନୃ | ନେ | ନୈ | ନୋ | ନୌ |
ପ୍ p | ପ | ପା | ପି | ପୀ | ପୁ | ପୂ | ପୃ | ପେ | ପୈ | ପୋ | ପୌ |
ଫ୍ ph | ଫ | ଫା | ଫି | ଫୀ | ଫୁ | ଫୂ | ଫୃ | ଫେ | ଫୈ | ଫୋ | ଫୌ |
ବ୍ b | ବ | ବା | ବି | ବୀ | ବୁ | ବୂ | ବୃ | ବେ | ବୈ | ବୋ | ବୌ |
ଭ୍ bh | ଭ | ଭା | ଭି | ଭୀ | ଭୁ | ଭୂ | ଭୃ | ଭେ | ଭୈ | ଭୋ | ଭୌ |
ମ୍ m | ମ | ମା | ମି | ମୀ | ମୁ | ମୂ | ମୃ | ମେ | ମୈ | ମୋ | ମୌ |
ଯ୍ ẏ(j) | ଯ | ଯା | ଯି | ଯୀ | ଯୁ | ଯୂ | ଯୃ | ଯେ | ଯୈ | ଯୋ | ଯୌ |
ୟ୍ y | ୟ | ୟା | ୟି | ୟୀ | ୟୁ | ୟୂ | ୟୃ | ୟେ | ୟୈ | ୟୋ | ୟୌ |
ର୍ r | ର | ରା | ରି | ରୀ | ରୁ | ରୂ | ରୃ | ରେ | ରୈ | ରୋ | ରୌ |
ଳ୍ ḷ | ଳ | ଳା | ଳି | ଳୀ | ଳୁ | ଳୂ | ଳୃ | ଳେ | ଳୈ | ଳୋ | ଳୌ |
ଲ୍ l | ଲ | ଲା | ଲି | ଲୀ | ଲୁ | ଲୂ | ଲୃ | ଲେ | ଲୈ | ଲୋ | ଲୌ |
ୱ୍ w | ୱ | ୱା | ୱି | ୱୀ | ୱୁ | ୱୂ | ୱୃ | ୱେ | ୱୈ | ୱୋ | ୱୌ |
ଶ୍ ś | ଶ | ଶା | ଶି | ଶୀ | ଶୁ | ଶୂ | ଶୃ | ଶେ | ଶୈ | ଶୋ | ଶୌ |
ଷ୍ ṣ | ଷ | ଷା | ଷି | ଷୀ | ଷୁ | ଷୂ | ଷୃ | ଷେ | ଷୈ | ଷୋ | ଷୌ |
ସ୍ s | ସ | ସା | ସି | ସୀ | ସୁ | ସୂ | ସୃ | ସେ | ସୈ | ସୋ | ସୌ |
ହ୍ h | ହ | ହା | ହି | ହୀ | ହୁ | ହୂ | ହୃ | ହେ | ହୈ | ହୋ | ହୌ |
ओड़िआ लिपि का यूनिकोड
संपादित करेंओड़िआ यूनिकोड संस्करण ६ Unicode.org chart (PDF) | ||||||||||||||||
0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | A | B | C | D | E | F | |
U+0B0x | ଁ | ଂ | ଃ | ଅ | ଆ | ଇ | ଈ | ଉ | ଊ | ଋ | ଌ | ଏ | ||||
U+0B1x | ଐ | ଓ | ଔ | କ | ଖ | ଗ | ଘ | ଙ | ଚ | ଛ | ଜ | ଝ | ଞ | ଟ | ||
U+0B2x | ଠ | ଡ | ଢ | ଣ | ତ | ଥ | ଦ | ଧ | ନ | ପ | ଫ | ବ | ଭ | ମ | ଯ | |
U+0B3x | ର | ଲ | ଳ | ଵ | ଶ | ଷ | ସ | ହ | ଼ | ଽ | ା | ି | ||||
U+0B4x | ୀ | ୁ | ୂ | ୃ | ୄ | େ | ୈ | ୋ | ୌ | ୍ | ||||||
U+0B5x | ୖ | ୗ | ଡ଼ | ଢ଼ | ୟ | |||||||||||
U+0B6x | ୠ | ୡ | ୢ | ୣ | ୦ | ୧ | ୨ | ୩ | ୪ | ୫ | ୬ | ୭ | ୮ | ୯ | ||
U+0B7x | ୰ | ୱ | ୲ | ୳ | ୴ | ୵ | ୶ | ୷ |
बाहरी कड़ियाँ
संपादित करें- www.eodissa.com Download the first designer Unicode Odiya(Oriya) font eOdissaBOXUni designed by Subhashish Panigrahi for free.
- www.odisha.com Orissa News in Oriya.
- www.odia.org Oriya and Odia news. Excellent resources of education and cultural activities. Lots of Odia (Oriya) books in pdf format. Learn Odia (oriya) language with the dhwanI (ITRANS (Oriya) Odia software.
- The Unicode Book: Chapter 9 - South and Southeast Asian Scripts (PDF)
- Oriya alphabet - From Omniglot
- A Complete Oriya Portal,Orissa - A Complete Oriya Portal,Orissa
- Oriya Unicode Fonts WAZU JAPAN's Unicode font pages
- Web Portal on Orissa
- www.orissablogs.comk A blogs for Oriyas.
- Project Rebati - An open-source initiative for computing in Oriya
- 1st Talking Yellow Pages of ORISSA
- Online Social Media of Orissa - Online Social Media of Orissa
- www.odiabook.co.In - Odia Library Resources For Education
यह लेख एक आधार है। जानकारी जोड़कर इसे बढ़ाने में विकिपीडिया की मदद करें। |