रणजंग पांडे
रणजंग पांंडे (नेपाली: रणजङ्ग पाँडे) नेपाल के प्रधानमंत्री (मुख्तियार) थे और पाँडे वंश के मुखिया थे । वे मूलकाजी दामोदर पांडे के पुत्र थे ।[1][2] वे गोरखा के एक प्रमुख प्रधान (काजी) वंशीधर "कालु" पांडे के नाति थे ।
श्री मुख्तियार काजी साहेब
रणजंग पाँडे | |
![]() श्री नेपालके मुख्तियार रणजङ्ग पाँडे | |
नेपाल के मुख्तियार (प्रधानमंत्री)
| |
पूर्व अधिकारी | भीमसेन थापा |
---|---|
उत्तराधिकारी | पण्डित रंगनाथ पौड्याल |
कार्यकाल १८३७(1837) A.D – १८३७(1837) A.D | |
कार्यकाल १८३९(1839) A.D – १८४०(1840) A.D | |
पूर्व अधिकारी | चौतारिया पुष्कर शाह |
उत्तराधिकारी | पण्डित रंगनाथ पौड्याल |
जन्म | १७८९(1789) ईश्वी सन् Kathmandu(काठमांडू) |
मृत्यु | १८ अप्रैल १८४३(18-1843) ईश्वी काठमांडू |
राष्ट्रीयता | नेपाली |
संतान | बदरजंग, टेकजंग, समरजंग, शमशेरजंग |
धर्म | Hinduism |
जन्म और परिवार संपादित करें
उनका जन्म सन् १७८९ में गोरखाली सेनापति दामोदर पांडे के पुत्र के रूपमें हुआ । सन् १८०४ में पिता दामोदर और उनके दो ज्येष्ठ निर्दोष भाइयों को राजद्रोह के मुद्दा में राजा रणबहादुर शाह ने मृत्युदंड दिया था । रणजंग और करवीर पांडे उस घटना से भारत में पलायन हो गए ।[3][4]
जीवन संपादित करें
उदय संपादित करें
रणजंग पाँडे ने भीमसेन थापाको अपने पिता की मृत्युदंड का दोषी ठहराया और उनसे बदला लेने का प्रण लिया ।[5]
मुख्तियारी संपादित करें
सन् १८९४ में थापा वंशकी पतन होने से पण्डित रंगनाथ पौड्यालको सामान्य प्रशासन प्रमुख और रणजंग एवं दलभञ्जन पांडे को सैनिक प्रशासन प्रमुख बनाकर मुख्तियारी दिइ गयी थी ।[6]
=पतन संपादित करें
संदर्भ संपादित करें
- ↑ "Internal Server Error 500". sanjaal.com. मूल से 2014-02-21 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि Sep 11, 2017.
- ↑ "Prime Ministers of Nepal". We All Nepali. मूल से 11 अप्रैल 2019 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि Sep 11, 2017.
- ↑ Acharya 2012, पृ॰ 54.
- ↑ Nepal 2007, पृ॰ 57.
- ↑ Acharya 2012, पृ॰ 155.
- ↑ Nepal 2007, पृ॰ 106.
ग्रन्थ सूची संपादित करें
- Acharya, Baburam (2012), Acharya, Shri Krishna (संपा॰), Janaral Bhimsen Thapa : Yinko Utthan Tatha Pattan (Nepali में), Kathmandu: Education Book House, पृ॰ 228, आई॰ऍस॰बी॰ऍन॰ 9789937241748सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
- Amatya, Shaphalya (June–November 1978), "The failure of Captain Knox's mission in Nepal" (PDF), Ancient Nepal, Kathmandu (46–48): 9–17, मूल (PDF) से 8 अगस्त 2019 को पुरालेखित, अभिगमन तिथि January 11, 2013
- Hunter, William Wilson (1896), Life of Brian Houghton Hodgson, London: John Murry, मूल से 30 दिसंबर 2014 को पुरालेखित, अभिगमन तिथि 24 अगस्त 2019
- Joshi, Bhuwan Lal; Rose, Leo E. (1966), Democratic Innovations in Nepal: A Case Study of Political Acculturation, University of California Press, पृ॰ 551, मूल से 27 अप्रैल 2016 को पुरालेखित, अभिगमन तिथि 24 अगस्त 2019
- Kandel, Devi Prasad (2011), Pre-Rana Administrative System, Chitwan: Siddhababa Offset Press, पृ॰ 95
- Karmacharya, Ganga (2005), Queens in Nepalese politics: an account of roles of Nepalese queens in state affairs, 1775–1846, Kathmandu: Educational Pub. House, पृ॰ 185, आई॰ऍस॰बी॰ऍन॰ 9789994633937
- Nepal, Gyanmani (2007), Nepal ko Mahabharat (Nepali में) (3rd संस्करण), Kathmandu: Sajha, पृ॰ 314, आई॰ऍस॰बी॰ऍन॰ 9789993325857सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
- Oldfield, Henry Ambrose (1880), Sketches from Nipal, Vol 1, 1, London: W.H. Allan & Co., मूल से 3 सितंबर 2016 को पुरालेखित, अभिगमन तिथि 24 अगस्त 2019
- Pemble, John (2009), "Forgetting and remembering Britain's Gurkha War", Asian Affairs, 40 (3): 361–376, डीओआइ:10.1080/03068370903195154
- Pradhan, Kumar L. (2012), Thapa Politics in Nepal: With Special Reference to Bhim Sen Thapa, 1806–1839, New Delhi: Concept Publishing Company, पृ॰ 278, आई॰ऍस॰बी॰ऍन॰ 9788180698132