अफ्रीका के क्षेत्र
इस लेख में सन्दर्भ या स्रोत नहीं दिया गया है। कृपया विश्वसनीय सन्दर्भ या स्रोत जोड़कर इस लेख में सुधार करें। स्रोतहीन सामग्री ज्ञानकोश के लिए उपयुक्त नहीं है। इसे हटाया जा सकता है। (अक्टूबर 2011) स्रोत खोजें: "अफ्रीका के क्षेत्र" – समाचार · अखबार पुरालेख · किताबें · विद्वान · जेस्टोर (JSTOR) |
अफ़्रीका महाद्वीप को पाँच मुख्य भागों में बांटा गया है -
इनके विस्तृत ब्यौरे इस प्रकार से हैं -
क्षेत्र का नाम [1] एवं ध्वज सहित राज्यक्षेत्र का नाम |
क्षेत्रफल (कि.मी²) |
जनसंख्या (२००९ अनु०) सिवाय जहां नोट किया |
घनत्व (प्रति कि.मी²) |
राजधानी | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
पूर्वी अफ्रीका: | ६,३८४,९०४ | ३१६,०५३,६५१ | ४९.५ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
बुरुंडी | २७,८३० | ८,९८८,०९१[2] | ३२२.९ | बुजुम्बुरा | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
कोमोरोस | २,१७० | ७५२,४३८[2] | ३४६.७ | मोरोनी | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
जिबूती | २३,००० | ५१६,०५५[2] | २२.४ | जिबूती | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ईरीट्रिया | १२१,३२० | ५,६४७,१६८[2] | ४६.५ | अस्मारा | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
इथियोपिया | १,१२७,१२७ | ८५,२३७,३३८[2] | ७५.६ | अदिस अबाबा | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
केन्या | ५८२,६५० | ३९,००२,७७२[2] | ६६.० | नैरोबी | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
मैडागास्कर | ५८७,०४० | २०,६५३,५५६[2] | ३५.१ | एंटानानारिवो | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
मालावी | ११८,४८० | १४,२६८,७११[2] | १२०.४ | लिलोंगवेल | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
मौरिशस | २,०४० | १,२८४,२६४[2] | ६२९.५ | पोर्ट लुइस | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
मायोट्ट (फ्रांस) | ३७४ | २२३,७६५[2] | ४८९.७ | मामोद्ज़ोउ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
मोज़ाम्बीक | ८०१,५९० | २१,६६९,२७८[2] | २७.० | मापुटो | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
रीयूनियन (फ्रांस) | २,५१२ | ७४३,९८१(२००२) | २९६.२ | सेंट-डेनिस | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
रवांडा | २६,३३८ | १०,४७३,२८२[2] | ३९७.६ | किगाली | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
सेशाइल्स | ४५५ | ८७,४७६[2] | १९२.२ | विक्टोरिया | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
सोमालिया | ६३७,६५७ | ९,८३२,०१७[2] | १५.४ | मोगादिशु | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
तंजानिया | ९४५,०८७ | ४१,०४८,५३२[2] | ४३.३ | डोडोमा | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
युगांडा | २३६,०४० | ३२,३६९,५५८[2] | १३७.१ | कम्पाला | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
जांबिया | ७५२,६१४ | ११,८६२,७४०[2] | १५.७ | लुसाका | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ज़िम्बाब्वे | ३९०,५८० | ११,३९२,६२९[2] | २९.१ | हरारे | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
मध्य अफ्रीका: | ६,६१३,२५३ | १२१,५८५,७५४ | १८.४ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
अंगोला | १,२४६,७०० | १२,७९९,२९३[2] | १०.३ | लुआंडा | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
कैमेरून | ४७५,४४० | १८,८७९,३०१[2] | ३९.७ | याओऊंडे | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
मध्य अफ्रीकन गणराज्य | ६२२,९८४ | ४,५११,४८८[2] | ७.२ | बांगुई | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
चाड | १,२८४,००० | १०,३२९,२०८[2] | ८.० | एन जमेना | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
कांगो | ३४२,००० | ४,०१२,८०९[2] | ११.७ | ब्राज़िविले | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
कांगो जनतांत्रिक गणराज्य | २,३४५,४१० | ६८,६९२,५४२[2] | २९.२ | किनशसा | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
इक्वेटोरियल गिनी | २८,०५१ | ६३३,४४१[2] | २२.६ | मालाबो | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
गैबोन | २६७,६६७ | १,५१४,९९३[2] | ५.६ | लिब्रेविले | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
साओ टोमे एवं पिंसिपे | १,००१ | २१२,६७९[2] | २१२.४ | साओ टोमे | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
उत्तरी अफ्रीका: | ८,५३३,०२१ | २११,०८७,६२२ | २४.७ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
अल्जीरिया | २,३८१,७४० | ३४,१७८,१८८[2] | १४.३ | अल्जीयर्स | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
मिस्र[3] | १,००१,४५० | ८३,०८२,८६९[2] कुल, एशिया १.४ मी | ८२.९ | काहिरा | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
लीबिया | १,७५९,५४० | ६,३१०,४३४[2] | ३.६ | त्रिपोली | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
मोरोक्को | ४४६,५५० | ३४,८५९,३६४[2] | ७८.० | रबात | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
सूडान | २,५०५,८१० | ४१,०८७,८२५[2] | १६.४ | खार्तूम | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ट्यूनीशिया | १६३,६१० | १०,४८६,३३९[2] | ६४.१ | ट्यूनिस | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
पश्चिमी सहारा[4] | २६६,००० | ४०५,२१०[2] | १.५ | एल आइउन | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
उत्तरी अफ्रीका के स्पेनिश एवं पुर्तगाली क्षेत्र: | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
कैनेरी द्वीप (स्पेन)[5] | ७,४९२ | १,६९४,४७७(२००१) | २२६.२ | लास पाल्मास दे ग्रैन कैनेरिया, सांता क्रूज़ दे तेनेराइफे | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
क्यूटा (स्पेन)[6] | २० | ७१,५०५(२००१) | ३,५७५.२ | — | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
मदेरा द्वीप (पुर्तगाल)[7] | ७९७ | २४५,०००(२००१) | ३०७.४ | फुंचाल | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
मेलिला (स्पेन)[8] | १२ | ६६,४११(२००१) | ५,५३४.२ | — | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
दक्षिणी अफ्रीका: | २,६९३,४१८ | ५६,४०६,७६२ | २०.९ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
बोत्स्वाना | ६००,३७० | १,९९०,८७६[2] | ३.३ | गैबोरोन | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
लेसोथो | ३०,३५५ | २,१३०,८१९[2] | ७०.२ | मसेरू | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
नामीबिया | ८२५,४१८ | २,१०८,६६५[2] | २.६ | विंडहोएक | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
दक्षिण अफ्रीका | १,२१९,९१२ | ४९,०५२,४८९[2] | ४०.२ | ब्लोयम्फोन्टेन, केप टाउन, प्रिटोरिया[9] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
स्वाज़ीलैंड | १७,३६३ | १,१२३,९१३[2] | ६४.७ | मबैब्ने | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
पश्चिमी अफ्रीका: | ६,१४४,०१३ | २९६,१८६,४९२ | ४८.२ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
बेनिन | ११२,६२० | ८,७९१,८३२[2] | ७८.० | पोर्टो-नोवो | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
बुर्कीना फासो | २७४,२०० | १५,७४६,२३२[2] | ५७.४ | ऊगादोगो | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
केप वेर्दे | ४,०३३ | ४२९,४७४[2] | १०७.३ | प्रेइया | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
कोत दिव्वार (Côte d'Ivoire), जिसका पुराना नाम आईवरी कोस्ट था, पश्चिम अफ्रीका में स्थित एक देश है। यहाँ की सरकार देश के अंग्रेज़ी नाम आईवरी कोस्ट के प्रयोग को आधिकारिक रूप से हतोत्साहित कर फ़्रान्सीसी शब्द कोत दिव्वार के प्रयोग को महत्व देती है। 1985 में देश की सरकार ने देश का नाम आधिकारिक रूप से कोत दिव्वार कर दिया और अंतरराष्ट्रीय समुदाय से अपील की कि भविष्य मे देश को सभी भाषाओं में इसी नाम से जाना जाए। इसकी सीमाएं पश्चिम में लाईबेरिया एवं गिनी से, उत्तर में माली एवं बुर्किना फासो से, पूर्व में घाना से एवं दक्षिण में गिनी की खाडी़ से मिलती है। देश में लोकतंत्र है, लेकिन राष्ट्रपति के हाथों में अत्यधिक कार्यपालन शक्तियां निहित हैं। देश की राजधानी यामोसुकरो है और आधिकारिक भाषा फ्रांसीसी है। देश 19 क्षेत्रों और 58 विभागों में विभक्त है। कोत दिव्वार की अर्थव्यवस्था बाजारवाद पर आधारित है और कृषि पर अत्यधिक निर्भर है। इतिहाससंपादित करेंकोत दिव्वार यूरोपियन युग के पहले के पांच महत्वपूर्ण राज्यों का घर रहा है। स्वतंत्रतासंपादित करेंक्षेत्र एवं विभागसंपादित करेंकोत दिव्वार 19 क्षेत्रों और 58 विभागों में विभक्त है। The regions are further divided into 58 departments. मुख्य शहरों में आबादीसंपादित करें
राजनीतिसंपादित करेंभूगोलसंपादित करेंCôte d'Ivoire is a country of western sub-Saharan Africa. It borders Liberia and Guinea in the west, Mali and Burkina Faso in the north, घाना in the east, and the Gulf of Guinea (Atlantic Ocean) in the south. आर्थ व्यवस्थासंपादित करेंसंस्कृतिसंपादित करें
नामसंपादित करेंThe country was originally known in English as Ivory Coast. In October 1985 the government requested that the country be known in every language as Côte d'Ivoire, without a hyphen between the two words (thereby contravening the standard rule in French that geographical names with several words must be written with hyphens). Miscellaneous topicsसंपादित करें
Referencesसंपादित करें
External linksसंपादित करें
|
३२२,४६० | २०,६१७,०६८[1] | ६३.९ | अबीदजन,[2] यामूसोकुरो | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
गैम्बिया | ११,३०० | १,७८२,८९३[1] | १५७.७ | बान्जुल | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
घाना | २३९,४६० | २३,८३२,४९५[1] | ९९.५ | अक्रा | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
गीनिया | २४५,८५७ | १०,०५७,९७५[1] | ४०.९ | कोनैक्री | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
गीनिया-बिसाउ | ३६,१२० | १,५३३,९६४[1] | ४२.५ | बिसाउ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
लाइबेरिया | १११,३७० | ३,४४१,७९०[1] | ३०.९ | मोनरोविया | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
माली | १,२४०,००० | १२,६६६,९८७[1] | १०.२ | बमाको | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
मौरिशियाना | १,०३०,७०० | ३,१२९,४८६[1] | ३.० | नौआक्चोट्ट | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
नाइजर | १,२६७,००० | १५,३०६,२५२[1] | १२.१ | नियामे | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
नाइजीरिया | ९२३,७६८ | १४९,२२९,०९०[1] | १६१.५ | अबुजा | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
सेंट हेलेना (संयुक्त राजशाही) | ४१० | ७,६३७[1] | १४.४ | जेम्सटाउन | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
सेनेगल | १९६,१९० | १३,७११,५९७[1] | ६९.९ | डकार | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
सियरा लियोन | ७१,७४० | ६,४४०,०५३[1] | ८९.९ | फ्रीटाउन | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
टोगो | ५६,७८५ | ६,०१९,८७७[1] | १०६.० | लोमे | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
अफ्रीका कुल | ३०,३६८,६०९ | १,००१,३२०,२८१ | ३३.० |
सन्दर्भ
संपादित करें